Gitcoin’i, Kasım 2017 tarihinde Kevin Owocki, Scott Moore ve Vivek Singh tarafından kurulan, geliştiricilere birçok programlama dilinde açık kaynaklı yazılımlar üzerinde çalışarak ödeme alma imkanı tanıyan bir “DAO” yani merkezi olmayan otonom bir organizasyon şeklinde tanımlayabiliriz. Dolayısıyla Gitcoin’in temel amacı, geliştiricileri ödül ve hibe gibi birçok yöntem ile projeleri üstlenmeye teşvik ederek açık kaynaklı (open-source) yazılım projelerinde iş birliğini arttırmaktır.
Projenin kurucuları açık kaynak teknolojisinden yararlanarak müşterilerin önceden var olan yazılımları diledikleri gibi kullanmalarına ve değiştirmelerine olanak tanıyarak finansman eksikliği ya da sürüm sonrası geliştirme çalışmaları nedeniyle yazılım girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının önüne geçilebilmesini sağlamıştır. Yani bu teknoloji sayesinde gelişmekte olan startuplar müşterilerin taleplerini daha iyi analiz edebilir ve insan gücü veya zaman kısıtı gibi nedenlerden ötürü çözülmesi zor olabilecek bu talepleri yenilikçi çözümler ile karşılayabilmektedir. Gitcoin bu amaç için, yani açık kaynak kullanımını teşvik edebilmek ve başarılı yazılımcıların çalışmalarını destekleyebilmek adına çeşitli yollar kullanır. O halde dilerseniz gelin, Gitcoin’de açık kaynak kullanmanın çeşitli yöntemlerini daha detaylı bir biçimde ele alalım.
Başlıklar
Hackathonlar (Hackathons)
Hackathons kelimesi esasında “hacker” ve “marathon” olmak üzere iki farklı kelimenin bir araya gelmesi ile oluşmuş yeni bir kavramdır. Hackathonlar, yazılımcıların sınırlı bir süre içerisinde sıfırdan bir yazılım projesi oluşturmak için bir araya geldikleri etkinlerdir.
Ödüller (Bounties)
Gitcoin ödülleri temel olarak bir yazılım geliştiricisine veya ekibine herhangi bir açık kaynak teknolojisi üzerinde yaptıkları çalışmalardan dolayı verilen maddi ödülerdir. Bu teknoloji kapsamına, bir web tarayıcısından tutunda da bir medya oynatıcıya kadar kodlamayı içeren her dijital program girebilir.
Geliştirici Hibeleri (Developer Grants)
Geliştirici hibeleri, genellikle bir şirket veya hükümetin, satın almak veya doğrudan etkilemek istemediği bir projeye para katkısını içeren bir yatırım şeklidir. Bu hibeler genellikle bir anlaşmanın şartları altında ve belirli koşullar uygulanarak verilir.
Çoğulcu Fonlama (Quadratic Funding)
Türkçeye çoğulcu fonlama şeklinde çevirebileceğimiz quadratic funding dediğimiz kavram, demokratik bir toplulukta kamu mallarını finanse etmenin matematiksel olarak en uygun yoludur. Daha basit bir şekilde anlatmak gerekirse çoğulcu fonlama kavramını sıradan vatandaş, büyük bağışçı ve projeleri için hibe talebinde bulunan birey şeklinde 3 tarafın bulunduğu bir kampanya şeklinde ifade edebiliriz. O halde gelin, bu sistemin nasıl işlediğinden bahsederek daha iyi kavramaya çalışalım.
Genellikle hibe alan kişi bir projesi olduğunu ve bunun için fon talebinde bulunduğunu ifade eder. Bunun üzerine projesi diğer tüm tekliflerle birlikte havuza eklenir. Daha sonra sıradan vatandaş tüm bu hibe tekliflerini görebilir ve hangilerine destekte bulunmak istediğine karar vererek küçük katkılarda bulunabilir. Büyük bağışçılar ise, bireysel bağışçılar tarafından bağışlanan fonları eşleştirmek için kullanılan bir eşleştirme havuzuna fon sağlar. Sonuç olarak çoğulcu fonlama en yüksek katkı değerine sahip olanı değil, en yüksek sayıda katkı alan hibelere daha fazla eşleşen fon sağlayarak kalabalığın favori projelerini yükseltir. Bu yöntem sayesinde en fazla destek alan projelerin daha fazla finanse edilebilmeleri sağlanırken aynı zamanda küçük bağışçıların topluluk fonlarının nasıl dağıtılacağı konusunda söz sahibi olmalarını sağlayarak etkileri arttırılmış olur. Bu da Gitcoin’i diğerlerinden ayıran özelliklerin başında gelmektedir.
Gitcoin Nasıl Çalışır?
Gitcoin, yenilikçi ve açık kaynaklı bir platform olarak demokratik finansmanı odak noktası olarak belirlemiştir. Bu amaç doğrultusunda sağlıklı rekabeti teşvik ederek sürdürülebilir büyümeyi sağlamak amacıyla projeleri desteklemeyi hedeflemektedir. Gitcoin, açık kaynaklı yazılımları desteklemek için çeşitli yöntemler kullanır. Bunlardan birine örnek olarak Kernel Fellowship gösterilebilir. Kernel Fellowship, Web3 geliştiricilerinin ve projelerinin bağlantı kurmalarını, ilişkilerini geliştirmelerini ve ürünler oluşturmalarını sağlayan ve yalnızca davetlilerin katılabildiği sekiz haftalık bir programdır.
Bu minvalde Kernel Core Syllabus, işbirliğine dayalı öğrenmeyi teşvik eder ve geliştiricilere Web3’e başlamak için bilgi tabanlarını oluşturmaları için ücretsiz ve açık kaynaklı bir platform temin eder. Gitcoin’in kullandığı bir diğer anahtar mekanizma olarak kullanıcıların geliştiricilerin üzerinde çalışması için izinsiz veya izinli ödülleri gönderebildiği Gitcoin Bounty Programıdır. Bu programda her ödülün belirli ayrıntıları, tamamlanması için bir zaman çizelgesi ve gereken diğer ilgili bilgileri mevcuttur. Katılımcı geliştiriciler ödülleri seçebilir ve onlara katkıda bulunabilir; daha büyük ödüllere sahip projeler genellikle daha küçük ödüllere sahip olanlardan daha iyi saatlik ücretler elde eder.
Tüm bunlara ek olarak Gitcoin tarafından sağlanan diğer ağlar ve araçlar arasında, katılımcıların farklı protokollerdeki çözümleri için ödüller kazandığı sponsorlu hackathon’lar ve kullanıcıların tamamlanan çalışma için takdirlerini göstermenin bir yolu olarak satın alıp hediye edebilecekleri benzersiz NFT çizimleri olan Kudos da yer almaktadır. Dolayısıyla GitHub, geliştiricilerin çalışmala geçmişlerini sergilemelerine olanak tanıyan bir genel havuz olarak karşımıza çıkmaktadır.
Gitcoin (GTC) Tokenomisi
Gitcoin platformu üzerinde kullanılan ana token Ethereum blok zinciri üzerine inşa edilmiş olan ERC-20 tabanlı yönetişim tokenı GTC’dir. GTC tokenları, açık kaynak projeleri için ödül oluşturmak, hibelere katkıda bulunmak veya platformun yönetişim sistemine katılmak gibi platform içindeki çeşitli eylemleri teşvik etmek için kullanılabilir. Örneğin, açık kaynak projeleri için ödüller oluşturan kullanıcılar ödülleri GTC tokenları ile ödemeyi seçebilir ve ödül programlarını (bounty) tamamlayan geliştiriciler ödül olarak GTC tokenları kazanabilir.
GTC tokenları buna ilaveten, token sahiplerinin teklifler üzerinde oy kullanmasına ve platformun yönü hakkında belirleyici rol oynamasına olanak tanıyan platformun yönetişim sistemi içinde de kullanılabilir. Bu, topluluğun platformun yönünü toplu olarak şekillendirmesine ve fonların dağıtımı hakkında kararlar almasına olanak tanır.
27 Ocak 2023 tarihi itibariyle GTC tokenı 1,81 dolar seviyelerinden alıcı bulurken toplam piyasa değeri ise 105,94 milyon dolar seviyesindedir. GTC tokenın toplam arzı ise 100 milyon adet ile sınırlandırılmıştır. Buna karşılık piyasa sirkülasyonunda şu anda 59,91 milyon GTC token mevcuttur. GTC, Binance, Coinbase, KuCoin, Gate.io ve bir dizi daha küçük merkezi borsada listelenmektedir. Buna ek olarak Uniswap merkezi olmayan borsası, WETH/GTC ticaret çiftinde de likiditeye ev sahipliği yapmaktadır.
Gitcoin’den Faydalanan Bazı Projeler
Gitcoin, birçok açık kaynak projesine ve geliştiriciye, çalışmalarından para kazanmaları ve topluluk üyelerinden fon almaları için platform sağlayarak hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmuştur. Dilerseniz gelin Gitcoin’i kullanan bazı projeleri daha derinlemesine inceleyelim.
Ethereum Vakfı
Ethereum blok zincirinin arkasındaki organizasyon olan Ethereum Vakfı, geliştirme çabalarını finanse etmek için Gitcoin’den yararlanmıştır. Vakıf, platformda, Ethereum blok zincirinin ve ekosisteminin geliştirilmesi için fon toplamasına yardımcı olan birkaç fon talebi oluşturmıştur.
Filecoin
Merkezi olmayan bir depolama ağı olan Filecoin, geliştirme çabalarını finanse etmek ve geliştiricileri projeye katkıda bulunmaya teşvik etmek amacıyla Gitcoin’i kullanmıştır. Proje, platformdaki fon talepleri ve hibeler aracılığıyla 3 milyon doların üzerinde para topladı ve bu da hedeflerine ulaşmasına yardımcı oldu.
Truffle
Ethereum için bir geliştirme paketi olan Truffle da geliştirme çabalarını finanse etmek ve geliştiricileri projeye katkıda bulunmaya teşvik edebilmek için Gitcoin’den yararlanmıştır. Proje, platformdaki fon talepleriyle 200.000 doların üzerinde para toplamayı başarmıştır.
MakerDAO
Stablecoin’lerin oluşturulmasını sağlayan ve merkezi olmayan bir platform olarak karşımıza çıkan MakerDAO, geliştirme çabalarını finanse etmek ve geliştiricileri projeye katkıda bulunmaya teşvik etmek için Gitcoin’i kullanmıştır. Proje, platformdaki fon talepleri ve hibeler yoluyla 1 milyon doların üzerinde para toplamıştır.
Bahsettiğimiz projeler Gitcoin’i kullanarak fayda sağlayan birçok proje ve geliştiriciden sadece birkaçı. Platform, bu projelere ve geliştiricilere, geliştirme çabalarına devam etmeleri için ihtiyaç duydukları finansmanı ve desteği sağlayarak hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmuştur. Ek olarak, platformun katılım ve işbirliği özelliği, geliştiricilerin diğer geliştiriciler ve topluluk üyeleriyle bağlantı kurmasına yardımcı olarak ekosistem içinde inovasyonu ve büyümeyi teşvik etmiştir.
Sonuç olarak Gitcoin’den, Gitcoin’in vizyonundan ve nasıl çalıştığından söz etmiş olduk. Birçok proje ve geliştiriciye kendilerini gösterebilme, yeteneklerini ve fikirlerini sergileyebilme adına destek tanıması sebebiyle kendini farklı bir pozisyona taşımayı başaran Gitcoin, altında yatan temel fikirler ve başvurduğu özgün yöntemlerle de adından sıkça söz ettiren bir platform olmayı başarmıştır. Umarız bu yazımız vasıtası ile biz de bu platform hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olabilmişizdir. Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle…
- GTC’nin güncel durumundan haberdar olmak için buraya tıklayabilirsiniz.
- “Malawi’deki Bitcoin Madenciliği Daha Fazla Aileyi Şebekeye Bağlıyor” başlıklı haberimizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz.