DeSci Devrimi: İnsan Ömrünü Uzatacak Teknoloji

Son günlerde bilim ve teknoloji dünyasında adı giderek daha sık duyulan bir alan ortaya çıkıyor: Merkeziyetsiz Bilim, yani Decentralized Science (DeSci). Pek çok kişi için yeni bir kavram gibi görünse de DeSci, blockchain ekosisteminde 2021–2022 yıllarına dayanan köklere sahip.

DeSci, bilimsel araştırmaları büyük ilaç şirketleri, merkezi otoriteler ve fon kuruluşlarının tekeline bırakmadan, bu süreçleri topluluğun katılımına açmayı amaçlıyor. Hedefi, bilimsel çalışmaların fonlanmasını hızlandırmak, bu çalışmaları şeffaf bir zemine taşımak ve daha geniş bir kitlenin bilimsel ilerlemeye katkı sağlamasını mümkün kılmak.

DeSci Nedir?

Merkeziyetsiz Bilim (DeSci), özellikle insan ömrünü uzatmayı hedefleyen longevity odaklı araştırmalara dayalı bir yaklaşımdır. DeSci’nin temel varsayımı, yaşlanmanın bir hastalık olduğu ve bu hastalığın tedavi edilebileceğidir. Bilim insanları, yaşlanmayı yavaşlatacak ya da durduracak çözümler geliştirmek için araştırmalar yapmaktadır.

Bu çalışmalar, yüzeyde simyacılıkla benzer görünse de modern bilimsel yöntemlere dayanır. Araştırmacılar, kimyasalları farklı canlı gruplarında test ederek insan yaşamını uzatacak etkileri anlamaya çalışır.

Bilimsel Çalışmalardaki Mevcut Sorunlar

Bilimsel çalışmalar, dışarıdan göründüğü kadar kolay bir süreç değildir:

• Yüksek maliyetler: Bir araştırmanın bütçesi yüz binlerce doları bulabilir.
• Uzun süreçler: Regülasyonlar nedeniyle deneylerin tamamlanması yıllar sürebilir.
• Manipülasyon riski: Fon sağlayıcıların çıkarları, araştırma sonuçlarını etkileyebilir.
• Emeğin karşılıksız kalması: Araştırmacılar, emeklerinin telif hakkıyla korunması ya da maddi olarak ödüllendirilmesi konusunda sıklıkla zorluk yaşar.

Bu sistem, büyük ilaç şirketlerinin ve akademik kurumların tekelinde ilerlerken, bireysel araştırmacıların ve küçük ekiplerin katkıda bulunmasını zorlaştırıyor.

DeSci Nasıl Çalışır?

DeSci, blockchain teknolojisinin sunduğu imkanlarla bu sorunları çözmeyi hedefler. Merkeziyetsiz Bilim ekosistemi, aşağıdaki temel ilkeler üzerine kuruludur:

1. Açık Erişim:
   Blockchain teknolojisiyle, bilimsel araştırmalar herkesin erişimine açılır. Bu, bilgi paylaşımını artırarak bilime demokratik bir yaklaşım getirir.
2. Şeffaflık ve Değiştirilemezlik:
   Araştırma verileri blockchain üzerine kaydedilir ve manipülasyon riski ortadan kalkar. Böylece bilimsel süreçler daha güvenilir hale gelir.
3. Topluluk Katılımı ve Fonlama:
   Araştırmalar, bireylerden ve topluluklardan gelen destekle fonlanabilir. Örneğin, IP NFT adı verilen dijital varlıklar aracılığıyla araştırma projelerine yatırım yapılabilir.
4. Araştırma Sahipliği ve Telif Hakları:
   Blockchain sayesinde, bilim insanlarının çalışmaları dijital olarak doğrulanabilir ve mülkiyet hakları korunur.

DeSci’nin Günümüzdeki Uygulamaları

https://x.com/i/status/1857992597844721733

Pump Science: DeSci’nin Eğlenceli Yüzü

Pump Science; “make science fun again” mottosuyla geliştirdiği platformunda, belirli maddeler kullanarak yaptığı ve solucan, sinek, fare gibi canlıların yer aldığı gerçek zamanlı deneyleri Solana üzerinde tokenlaştırarak topluluğun katılımını teşvik etmektedir.

Oyunlaştırma ilkelerinden de yararlanılarak oluşturulan bu platformda iki ayrı madde aynı süre boyunca aynı canlılar üzerinde test edilmekte. Bu maddeler deney grubunda negatif bir etkiye sebep olmaz ise bir sonraki canlıda test edilmeye başlanıyor.

Ancak bir sonraki canlı grubuna geçmek için tek koşul bu değil. Kullanılan deney maddeleri adına çıkarılan memetokenlerin pazar payı da deneyin aşamalarında belirleyici rol oynuyor. Deneylerde solucan, sinek ve fare gibi canlıların kullanılmasının sebebi de bu canlıların taşıdıkları proteinlerin insan proteinlerine büyük oranda benzemesidir.

Şu an için Pump Science üzerinde 2 madde ($RIF ve $URO) tokenlaşarak canlılar üzerinde belli yaşam fonksiyonlarına etkileri incelenmektedir. Ancak ilerleyen zamanlarda yeni maddeler tokenlaşarak farklı yaşam fonksiyonları üzerinde de bilimsel çalışmalar yapılabilecektir.

Öne Çıkan DeSci Projeleri

DeSci ekosisteminde farklı odak noktalarıyla çalışan pek çok merkeziyetsiz topluluk bulunmaktadır:

• Molecule: Bilimsel çalışmaları tokenize ederek fonlama süreçlerini hızlandırır.
• VitaDAO: Yaşlanma karşıtı araştırmalara odaklanan bir DAO, bireylerin bilimsel çalışmaları finanse etmesine ve bu araştırmaların mülkiyetinde söz sahibi olmasına olanak tanır.
• ResearchHub: GitHub’ın yazılım mühendisliğine yaptığı devrim gibi bilimsel araştırmalarda daha verimli bir işbirliği ortamı oluşturmayı hedefliyor. Bilim insanlarının araştırmalarını daha hızlı ve verimli bir şekilde paylaşmalarını, tartışmalarını ve üzerinde birlikte çalışmalarını amaçlıyor.
• AthenaDAO: Kadın sağlığına yönelik bilimsel araştırmaları desteklemek için kurulan merkeziyetsiz bir platformdur; özellikle kadınların biyolojik ve sağlık ihtiyaçlarına odaklanır.
• CryoDAO: Kriyoprezervasyon (donmuş doku veya hücrelerin saklanması) ve ilgili teknolojiler üzerine çalışan projeleri fonlayan bir DAO’dur.
• ValleyDAO: Sentetik biyoloji alanında yenilikçi projelere kaynak sağlamak için bilim insanlarını ve destekçileri bir araya getiren merkeziyetsiz bir topluluktur.
• CerebrumDAO: Beyin sağlığı ve nörolojik hastalıklarla ilgili araştırmalara odaklanan ve bu alandaki bilimsel projelere fon sağlayan bir DAO’dur.
• HairDAO: Saç dökülmesi ve saç sağlığı ile ilgili bilimsel çalışmalara fon sağlayarak bu alandaki yenilikçi çözümleri destekler.
• PsyDAO: Psikedelik ilaçlar ve terapilerin araştırılmasını ve geliştirilmesini desteklemek için oluşturulmuş merkeziyetsiz bir topluluk.
• BIO Protocol: Biyoteknoloji araştırmalarını açık, şeffaf ve topluluk tarafından finanse edilen bir şekilde yürütmek için blockchain tabanlı bir altyapı sunar.
• HydraDAO: HydraDAO’nun misyonu, tüm vücut değişimi de dahil olmak üzere insanlar için biyolojik yedek parçaları mümkün kılmak ve nihai hedefi insan ömrünü kökten uzatmaktır.
• LabDAO: Bilim insanlarını ve laboratuvarları iş birliği için bir araya getirir.

DeSci’nin Etkileyici Büyümesi ve Destekçileri

DeSci ekosistemi yalnızca bir fikir olarak kalmamış, aynı zamanda büyük yatırımcıların dikkatini çeken somut bir girişim haline gelmiştir. Örneğin, VitaDAO geçtiğimiz dönemde yüksek meblağlarda yatırım almış ve bu finansmanla yaşlanma karşıtı araştırmaları hızlandırmıştır. Bununla birlikte, VitaDAO yalnızca kendi projelerini değil, CryoDAO, CerebrumDAO, AthenaDAO, HydraDAO ve BIO Protocol gibi diğer DeSci organizasyonlarında da önemli paylara sahiptir. Bu, VitaDAO’nun DeSci alanındaki lider konumunu güçlendirmektedir.

Dahası, Pfizer gibi dev ilaç şirketlerinin VitaDAO’nun yatırımcıları arasında yer alması, merkeziyetsiz bilimin yalnızca bir alternatif değil, aynı zamanda geleneksel bilimsel ekosisteme entegre olabilecek kadar ciddi bir hareket olduğunu göstermektedir. Bu iş birliği, DeSci’nin hem topluluk tabanlı hem de kurumsal bilim için bir köprü olabileceğini kanıtlıyor.

DeSci’nin Geleceği

DeSci, bilim dünyasında köklü bir değişimin öncüsü olabilir. Bu yaklaşım sayesinde, daha kapsayıcı, şeffaf ve hızlı bir bilimsel ekosistem yaratmak mümkün. Bilimsel bilginin birkaç kişinin tekelinden çıkarılarak topluma yayılması, insanlık adına büyük bir adım olacaktır.

Sonuç olarak, DeSci yalnızca bir teknoloji değil; aynı zamanda toplumsal dönüşümün anahtarıdır. Bu anahtar, topluluğu bilime uzaklaştırmak yerine bilimi eğlenceli kılıp topluluğu buna ortak ederek önemli bir kilidi açacaktır.

“Bitcoin ETF’leri Haftalık 3,1 Milyar Dolarlık Girişle Yeni Bir Rekora İmza Attı” başlıklı yazımızı okumak için tıklayın!