CryptOps Chronicle: Mart 2025 Raporu

Merhaba kripto severler! Chronicle 2025 yılının üçüncü ayında da kripto piyasalarında çalkantılar, teknolojik atılımlar ve regülasyon cephesinde kritik gelişmeler yaşandı. Mart ayında Bitcoin’in toparlanma süreci, Ethereum’un kurumsal entegrasyonları, Web3 dünyasındaki önemli işbirlikleri ve siber güvenlik tehditleri gündemin başlıca konularıydı. Gelin Chronicle: Mart 2025’in öne çıkan gelişmelerine birlikte bakalım.

Piyasa Genel Görünümü: Dalgalanma Sonrası Dengelenme

Bitcoin (BTC), Şubat sonunda yaşanan sert düşüşün ardından Mart ayında toparlanma eğilimi gösterdi. Ay ortasında 84.500 dolar seviyelerine ulaşarak yatırımcılara umut verdi. Bu toparlanmada, kurumsal ETF’lere olan ilginin devam etmesi ve BlackRock’un yaptığı ek alımların etkili olduğu belirtiliyor. Ancak ay sonuna doğru piyasadaki satış baskısı artarak BTC’yi 77.300 dolar civarına çekti.

Ethereum (ETH) ise Şubat sonunda gerçekleşen Dencun güncellemesinin etkilerini Mart boyunca göstermeye devam etti. Layer-2 projelerinde işlem ücretlerinde ciddi düşüşler görülürken, Arbitrum ve Optimism üzerindeki hacimlerde %30’a varan artışlar yaşandı. Ay sonunda ETH fiyatı 2.310 dolar seviyesinde dengelendi.

Grafikte de görüldüğü gibi, Ethereum fiyatı son 6 ayda önemli dalgalanmalar yaşamıştır. Özellikle, 31 Ocak 2025 tarihinde en yüksek seviye olan 3.428,39 USD’ye ulaşmış, ardından düşüş eğilimine girerek 28 Şubat 2025 itibarıyla 2.127,76 USD seviyesine gerilemiştir.

Solana, Polkadot, Avalanche ve Aptos’taki Gelişmeler

Mart 2025’te Solana, Polkadot, Avalanche ve Aptos platformlarında önemli gelişmeler yaşandı. Solana, 17 Mart’ta CME Group tarafından başlatılan vadeli işlem sözleşmeleriyle kurumsal yatırımcıların ilgisini çekti. Aynı dönemde, Solana’nın Toplam Kilitli Değeri (TVL) Kasım 2024’ten bu yana ilk kez 9 milyar doların altına düşerek ekosistemde volatiliteye işaret etti. Polkadot ekosisteminde, Snowbridge köprüsü Referandum 1468 ile önemli bir yükseltme geçirerek, Ethereum ile etkileşimi artırdı ve Polkadot tabanlı varlıkların Ethereum’a taşınmasını kolaylaştırdı. Avalanche, Mart ayında fiyat dalgalanmaları yaşadı; 15 Mart’ta fiyatı 18,66 dolar olarak kaydedildi. Aptos, Hong Kong’da geliştiriciler için 2 milyon dolarlık bir hibe programı ve özel ortak çalışma alanı başlatarak ekosistemini genişletti. Ayrıca, Aptos’un en büyük likit staking protokolü Amnis Finance, Aptos Vakfı’nın LFM programına katılarak Token Generation Event’ini (TGE) başlattı.Bu gelişmeler, ilgili platformların ekosistemlerini güçlendirmeye yönelik önemli adımlar olarak öne çıktı.

Türkiye’de Blok Zincir ve Dijital Ekonomi

Chronicle: Mart 2025, Türkiye’nin blok zincir alanındaki en yoğun ve sistematik adımlarından birine tanıklık etti. Özellikle devlet destekli merkezlerin faaliyete geçmesi, bankaların ödeme sistemlerini blockchain ile entegre etmesi ve regülasyonların şekillenmesiyle birlikte Türkiye’nin Web3 ekosisteminde bölgesel bir merkez olma iddiası güçlendi.

1. Blok Zincir ve Web3 Kuluçka Merkezi Açıldı

Şubat ayında kurulan Cumhurbaşkanlığı Dijital Ofisi destekli Blok Zincir ve Web3 Kuluçka Merkezi, Chronicle: Mart 2025’te resmen faaliyete geçti. Bu merkez:

• İstanbul’da Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi (BTM) ile ortak bir altyapıda çalışıyor.
• Akıllı sözleşme geliştirme kampları, DAO (Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon) eğitimi ve Web3 girişimcilik hızlandırıcı programları başlattı.
• İlk aşamada 100 geliştiriciye mentorluk ve fon desteği sağlandı.

💰 10 milyon dolarlık fonun ilk %30’u Mart ayında dağıtıldı. Fon alan projeler arasında Web3 tabanlı e-devlet çözümleri, NFT sertifikalı eğitim platformları ve DeFi ödeme altyapıları yer aldı.

2. Bankalar ve Blockchain Tabanlı Ödemeler

Chronicle: Mart 2025’te Türkiye’deki büyük bankalar blok zincir destekli ödeme çözümlerine ciddi adımlar attı:

• Garanti BBVA, pilot olarak kendi stablecoini olan GarantiCoin ile çalışan bir iç sistem denemesine başladı.
• Akbank, kripto para cüzdanlarına entegre çalışan bir mobil ödeme çözümü üzerinde çalıştığını açıkladı.
• Yapı Kredi, blok zincir tabanlı bireysel cüzdanlar arasında stablecoin transferini test eden uygulamalarını kamuya açık beta olarak sundu.

Bu gelişmelerle birlikte, Dijital TL’nin test süreci, Mart itibariyle Ankara, İstanbul, İzmir, Gaziantep ve Erzurum’da kamu kurumları ve üniversitelerle genişletildi.

3. Borsa İstanbul ve Tokenleştirme

Chronicle: Mart ayında Borsa İstanbul, tokenize edilmiş menkul kıymetlerin ve dijital tahvillerin ticaretine olanak sağlayacak dijital menkul kıymet platformu için teknik altyapı çalışmalarına başladı. Bu sistemin 2025’in ikinci yarısında testnet’e çıkması planlanıyor.

Platform, şunları kapsayacak:

• Hisse senedi tokenizasyonu
• Devlet tahvili gibi sabit getirili enstrümanların NFT formatında sunulması
• Regülasyona uyumlu KYC/AML modülleriyle yatırımcı erişimi

4. MASAK ve TCMB’den Regülasyon Adımları

• MASAK, Mart 2025’te Travel Rule Uyum Rehberi yayınlayarak yerli kripto borsalarının veri paylaşım sistemlerini 3 ay içinde hayata geçirmesini zorunlu kıldı.
• TCMB, Dijital TL test ağını genişletmenin yanı sıra, stablecoin kullanım alanları ve sınır ötesi ödeme sistemleriyle entegrasyon için danışmanlık süreci başlattı.
• SPK, NFT’ler için taslak rehber üzerinde çalışıldığını ve Mart ayı sonunda kamu görüşüne sunulacağını açıkladı.

5. Türkiye’nin Global Konumu

Türkiye’nin attığı bu adımlar, Körfez ülkeleri ve Orta Asya ile Web3 iş birlikleri kurmasına da zemin hazırladı:

• İstanbul merkezli bir girişim, Kazakistan’ın Astana Uluslararası Finans Merkezi (AIFC) ile birlikte Web3 diplomasi platformu geliştirmeye başladı.
• Türk geliştiriciler, Ethereum Foundation’ın Mart 2025’teki bölgesel hackathon etkinliğinde ilk 5’e giren 2 projeyle dikkat çekti.

Türkiye, Chronicle: Mart 2025 itibarıyla hem kamu hem özel sektör öncülüğünde Web3 ekosisteminde stratejik hamleler yaptı. Eğitim, finans, regülasyon ve teknoloji altyapısında eş zamanlı gelişmeler sayesinde ülke, bölgesel blok zincir merkezi olma yolunda hızla ilerliyor.

Küresel Regülasyonlar: Sıkı Denetimler Devam Ediyor

Chronicle: Mart 2025, küresel kripto regülasyonlarının daha da sertleştiği, devletlerin merkeziyetsiz finans ve stablecoin piyasaları üzerindeki denetimlerini artırdığı bir ay oldu. Regülatörler, özellikle sermaye akışlarını ve kara para aklama risklerini kontrol altına almak adına kapsamlı adımlar attı. İşte bölgelere göre detaylı gelişmeler:

Amerika Birleşik Devletleri: SEC ve ETF Belirsizliği

• SEC, Mart ayında Ethereum ETF’lerine yönelik kararlarını tekrar erteledi. Ethereum’un menkul kıymet olup olmadığına dair net bir tanım hala yapılmadı.
• SEC Başkanı Gary Gensler, kongrede yaptığı açıklamada “Ethereum’un ICO geçmişi, Proof-of-Stake modeli ve merkezi geliştirme yapısı dikkate alındığında bir menkul kıymet olarak değerlendirilebilir” diyerek piyasalarda korkuya yol açtı.
• Öte yandan, Uniswap hakkındaki soruşturmanın resmi olarak kapatılması, DeFi ekosisteminde bir nebze rahatlama sağladı.
• FinCEN, 1.000 dolar ve üzeri tüm kripto transferleri için kimlik doğrulama gerekliliğini zorunlu hale getirdi.

Avrupa Birliği: MiCA 2.0 Genişletiliyor

• Chronicle: Mart  ayında MiCA 2.0 kapsamında NFT’leri de düzenleyen yeni bir yasa taslağı kamuoyuyla paylaşıldı:
• Koleksiyon değeri taşımayan NFT’ler artık yatırım aracı olarak değerlendirilecek.
• NFT platformları, tıpkı kripto borsalar gibi lisans almak zorunda kalacak.
• Stablecoinler için yeni düzenlemeler:
• Projelerin %50 rezerv zorunluluğu sürerken, her hafta Avrupa Merkez Bankası’na likidite raporu sunmaları zorunlu hale getirildi.
• AB, ayrıca Avrupa Blockchain Hizmetleri Altyapısı (EBSI) çerçevesinde dijital kimlik çözümlerini test etmeye başladı.

Çin: Yasaklı Ticaret, Destekli Teknoloji

• Kripto para ticareti hâlâ yasak olmasına rağmen, Çin devleti Web3 teknolojilerine destek veren projelere fon sağlamaya başladı.
• Mart ayında, AI destekli blockchain çözümlerine 500 milyon dolarlık kamu fonu ayrıldığı duyuruldu.
• Dijital Yuan, Alibaba ve JD.com gibi e-ticaret devlerinde zorunlu hale getirildi. Kullanıcılar yalnızca dijital yuan ile ödeme yapabildi.

Hindistan: Kripto Kayıt Sistemi ve Madencilik Düzenlemesi

• Ulusal Kripto Kayıt Sistemi tam olarak devreye alındı. Tüm kripto borsaları, kullanıcıların işlem geçmişlerini devletle paylaşmak zorunda.
• Mart ayında hükümet, kripto madenciliği faaliyetlerini lisanslı hale getiren yasa tasarısını meclise sundu. Ruhsatsız çalışan madencilik çiftliklerine büyük cezalar öngörülüyor.
• Hindistan Merkez Bankası ayrıca stablecoinlerin rupiye sabitlenmesini zorunlu kılan bir tebliğ yayımladı.

Latin Amerika: Bitcoin İşlemlerinde Yeni Ufuklar

• Arjantin, IMF ile yaptığı görüşmelerde Bitcoin’in sınır ötesi ödeme aracı olarak resmen kullanılmasını teklif etti.
• Brezilya, kripto dostu vergi reformlarını duyurdu. Artık kripto işlemlerinden elde edilen gelir, klasik varlıklardan daha düşük oranda vergilendirilecek.
• Meksika, merkez bankası dijital parası MEXDC için test sürecini tamamladı. Pilot programda yaklaşık 100.000 kullanıcı yer aldı.
• Japonya: Web3’ü Vergi Avantajlarıyla Destekliyor
• Japonya, NFT ve metaverse projelerine %10 vergi indirimi ve hibe destekleri sağlıyor.
• Mart 2025 itibarıyla, Web3 girişimlerinin ülke içi şirket olarak kurulmalarını kolaylaştıran dijital kimlik entegrasyonu başlatıldı.
• Yatırımcılara da teşvik olarak, token gelirlerinde ilk 50.000 dolara kadar vergi muafiyeti getirildi.

Güney Kore: Sert Vergi Politikaları Yürürlükte

• Güney Kore, %20’lik kripto kazanç vergisini 1 Mart 2025 itibariyle yürürlüğe koydu.
• Bu vergi, özellikle kısa vadeli alım-satım yapan bireysel yatırımcılar arasında işlem hacmini azalttı.
• Ayrıca, NFT projeleri için kültürel içerik belgelendirme zorunluluğu getirildi.

Siber Güvenlik ve Kripto Güvenliği

Chronicle: Mart 2025, siber saldırıların en çok merkezi borsaları hedef aldığı bir ay oldu. Özellikle şu saldırılar öne çıktı:

• KuCoin, Mart ayının başında yaşadığı bir açık nedeniyle 280 milyon dolarlık token kaybına uğradı. Borsa, tüm kullanıcı zararlarını karşılayacağını duyurdu.
• Ledger cüzdanlarına yönelik phishing saldırılarında artış gözlendi. Kullanıcılara, güncellenmiş firmware adı altında gönderilen sahte e-postalar ile birçok kişinin özel anahtarları çalındı.

Türkiye’de, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), kripto ile bağlantılı dolandırıcılık vakaları nedeniyle Telegram grupları üzerinden yatırım önerisi veren kişiler hakkında uyarılarda bulundu ve erişim engelleri uygulamaya başladı.

Web3 ve Katman-2 Ekosistemi 

Chronicle: Mart 2025 itibarıyla Web3 dünyasında en çok dikkat çeken gelişmelerden biri, Katman-2 (Layer-2) çözümlerinin büyüme hızının önemli ölçüde artmasıydı. Özellikle Ethereum’un Dencun güncellemesinden sonra işlem ücretlerinin düşmesi, bu ağların kullanımını hızlandırdı.

Katman-2 Ağlarının Yükselişi

Grafikte gördüğünüz üzere, Arbitrum, Optimism ve Base gibi önde gelen Layer-2 çözümleri, son 6 ayda ciddi işlem artışları yaşadı:

• Arbitrum, günlük ortalama 400 bin işlemden Mart sonunda yaklaşık 980 bine ulaştı. Bu artışta Arbitrum üzerinde çalışan DeFi protokollerindeki TVL (Toplam Kilitli Değer) artışı etkili oldu.
• Optimism, merkeziyetsiz sosyal medya ve kimlik doğrulama uygulamalarındaki büyüme ile birlikte günlük işlem sayısını 780 bine taşıdı.
• Base, Coinbase’in ana destekçisi olduğu bu Layer-2 çözümü, Mart 2025’te adeta patlama yaptı. Ocak ayında günlük sadece 350 bin işlem yapılırken, Mart sonunda bu sayı 1,2 milyona ulaştı. Bu artışta Base ağı üzerinde başlatılan NFT koleksiyonları ve “Onchain Summer 2025” etkinlikleri büyük rol oynadı.

Web3 Girişimleri ve Kurumsal Katılım

• Polygon, Mart ayında Google Cloud ile gerçekleştirdiği işbirliği sayesinde kurumsal şirketlerin Web3’e geçişini kolaylaştırmak için Polygon SDK’sını bulut altyapılarına entegre etti.
• zkSync, geliştiricilere özel 10 milyon dolarlık hibe fonunu devreye alarak ZK-rollup teknolojisini teşvik etti. Bu gelişme, Web3 uygulamalarının gizlilik ve verimliliğini artıracak çözümleri yaygınlaştırmayı amaçlıyor.

Dencun Güncellemesi Etkisi

Ethereum’un Dencun güncellemesi, Katman-2 projeleri için veri saklama maliyetlerini düşürdü. Bu güncelleme sonrası özellikle NFT ve Web3 tabanlı oyun projeleri için işlem başı ücretlerde %40’a varan düşüşler gözlendi.

Bu gelişmeler gösteriyor ki 2025 yılında Web3’ün omurgasını oluşturan Katman-2 çözümleri, hem teknik altyapı hem de kullanıcı sayısı bakımından hızlı bir evrim geçiriyor. Grafiklerdeki büyüme eğrileri, bu dönüşümün sadece başlangıcı olabilir.

Nisan 2025 Beklentileri

Chronicle : Nisan 2025’te kripto dünyasında gözler Ethereum ETF kararına, Bitcoin’in 80.000 dolar sınırındaki seyrine ve Layer-2 projelerinin yeni adımlarına çevrilecek. Türkiye’de Travel Rule denetimlerinin başlaması, küresel düzenleyici süreçlerin hızlanması ve Web3 tabanlı girişimlerin ivme kazanması bekleniyor. Kısacası, Nisan ayı hem teknolojik yenilikler hem de politikalar açısından kripto ekosisteminin yönünü belirleyebilecek kritik bir dönem olacak. Bir sonraki raporda görüşmek üzere, zincirde kalın! 

“Bitcoin ABD Tarifeleriyle Yön Arıyor” başlıklı yazımızı okumak için tıklayın!